“Leren door gewoon met elkaar aan de slag te gaan”
Weliswaar is de invoering al een paar keer uitgesteld, maar per 1 januari 2022 wordt de nieuwe Omgevingswet – naar verwachting – nu toch echt van kracht. De wet bundelt tientallen bestaande wetten en honderden regels op het vlak van de fysieke leefomgeving en moet het ondernemers en inwoners makkelijker maken om bijvoorbeeld vergunningen aan te vragen. Voor de betrokken overheden zelf, staat deze transitie voor een omvangrijke en ingewikkelde operatie.
Voor het beproeven van het plandeel van de Omgevingswet werkt gemeente Dronten samen met advies- en ingenieursbureau Antea Group en NedGraphics, onderdeel van de Cadac Group. De pilot is inmiddels succesvol afgerond. Hierbij is geoefend met de nieuwe materie en de nieuwe software, voor het maken van een eerste stukje omgevingsplan van de gemeente Dronten.
Essentie
Wat is de essentie van de Omgevingswet zoals die over een dik half jaar officieel ingevoerd wordt? Peter Keijzer, informatiestrateeg en projectleider DSO bij gemeente Dronten, hoeft niet lang na te denken over een bondige formulering. ‘Alle plannen, ideeën en ontwikkelingen in de openbare ruimte worden beoordeeld in een zo breed mogelijke samenhang. Er wordt niet alleen gekeken naar het beslag op de ruimte, maar ook op de effecten op de omgeving, de juridische aspecten, sociale consequenties, participatie van belanghebbenden, enzovoort. Een integrale benadering dus met alle verschillende wetten en regels op één plek in het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO).’
Alle plannen, ideeën en ontwikkelingen in de openbare ruimte worden beoordeeld in een zo breed mogelijke samenhang. Een integrale benadering met alle verschillende wetten en regels op één plek in het Digitale Stelsel Omgevingswet.
Peter Keijzer
Informatiestrateeg en projectleider DSO
Sneller en eenvoudiger
‘Precies’, valt zijn collega-projectleider juridische instrumenten Monique Vierstraete hem bij. ‘Die integrale benadering moet procedures sneller en eenvoudiger maken. Ook wordt de vergunningenprocedure standaard acht weken, terwijl deze nu in sommige gevallen nog 26 weken is.
Monique Vierstraete spreekt bewust van een ‘stelselwijziging’ in plaats van een ‘wetswijziging’. Iets waarin Johan Fuite, projectmanager Planvorming van de Antea Group zich helemaal in kan vinden. ‘Het is een mammoetoperatie waarin feitelijk een heel stelsel op de schop gaat. De Omgevingswet vermindert het aantal algemene maatregelen van bestuur van honderd naar vier. Leidend wordt de leefomgeving. Alle (bouw-)activiteiten worden beoordeeld in het kader van de leefomgeving waarbij veiligheid, gezondheid en kwaliteit de belangrijkste criteria zijn. Dat klinkt mooi, maar hoe vertaal je dat naar beleid en regels, naar jouw eigen organisatie?’
Omgeving
Die vraag is het sein voor Hennie Genee, manager development bij NedGraphics, om zich ook in het Teams-gesprek te mengen. ‘Inhoudelijk en in de werkprocessen moet een integratie plaatsvinden’, zegt hij, ‘maar onder de motorkap is ook sprake van een zeer ingrijpend proces. Ondersteunende applicaties voor plannen, vraagbomen en vergunningen moeten soepel met elkaar integreren in het applicatielandschap van de gemeente.
Via het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) moet het landelijk allemaal samenkomen in een gebruikersvriendelijk portaal voor inwoners en bedrijven. Aan de voorkant van het loket dus veel meer gebruikersgemak, met aan de achterkant een pittige uitdaging, zeker ook voor NedGraphics als softwareleverancier.’
Pilot
Op initiatief van gemeente Dronten vormden de drie partijen eind vorig jaar een projectgroep om deze uitdaging aan te gaan. Aan de hand van een concreet pilotproject rond de inrichting van een bedrijventerrein in Swifterbant, werd onder begeleiding van Antea Group, geoefend met het opbouwen van een stukje omgevingsplan, volgens de nieuwe materie en met de software NedOmgeving van NedGraphics.
‘We kennen gemeente Dronten al vele jaren als opdrachtgever en als een vooruitstrevende gemeente die bereid is om te vernieuwen’, zegt Hennie Genee. ‘In vier sessies is de slag gemaakt van ‘wat wil ik regelen in dit proefgebied’ tot ‘hoe leg ik dit helder vast in de applicatie NedOmgeving. Voor alle drie de betrokken partijen zaten hier ‘lessons learned’ in. Gemeente Dronten heeft haar inzichten aangescherpt ten aanzien van haar eigen implementatie-opgave. Antea Group en NedGraphics kunnen op basis hiervan ook weer hun dienstverlening en software-oplossing verder verbeteren.’
Integratie en inhoud
Peter Keijzer vult aan: ‘We gaan ook met dit grote verandertraject graag verder met NedGraphics, al jaren onze partner op het gebied van geo-informatie en softwaretoepassingen. Uiteraard zijn we er nog niet, en moet er nog veel gebeuren rond onze voorbereidingen voor de Omgevingswet. Maar we hebben in deze pilot geleerd dat het mogelijk is om data en systemen te integreren. Denk aan allerlei soorten geo-informatie en ruimtelijke informatie. Die wetenschap geeft vertrouwen en rust.’
Johan Fuite sluit zich daarbij aan. ‘Bij Antea Group vertalen we de Omgevingswet naar de dagelijkse praktijk. We kijken vanuit de inhoud, vanuit het beleid naar de toepassing in de gemeentelijke organisatie en de concrete ruimtelijke plannen voor bijvoorbeeld woningbouw of de energietransitie. En wat heb je dan nodig om als organisatie die stap te zetten in het Omgevingsplan? We hebben heel prettig samengewerkt in deze pilot en goede resultaten geboekt. Daarmee kunnen we ook van waarde zijn voor andere gemeenten.
Profijt
Monique Vierstraete heeft alvast interessante mogelijkheden gespot. ‘Ik denk dat we als gemeente sneller kunnen acteren. Normaal gesproken besteden we kleine aanpassingen van bestemmingsplannen uit. Wellicht gaan we in de nieuwe situatie hier zelf meer in doen. Dat kan ook met de geheel vernieuwde software NedOmgeving van NedGraphics. In januari willen wij ook echt startklaar zijn voor de nieuwe Omgevingswet. Wij zijn zeker optimistisch na de succesvolle pilot.